Όταν η Φινλανδία και η Σουηδία έκαναν γνωστό ότι σκέφτονταν να πάρουν την ιστορική απόφαση να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, η συμμαχία περίμενε μια σκληρή απάντηση από τη Μόσχα, όχι από έναν δικό της.
Ωστόσο, σε μια συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ με τους Φινλανδούς και Σουηδούς ομολόγους τους το Σάββατο (14 Μαΐου) για να γιορτάσουν τη μεγαλύτερη αλλαγή στην ευρωπαϊκή ασφάλεια εδώ και δεκαετίες, ο συμμετέχων Τούρκος ΥΠΕΞ συσκότισε το κλίμα.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου βρισκόταν «σε κατάσταση κρίσης», δήλωσε ένας διπλωμάτης του ΝΑΤΟ στο Reuters για τη βραδινή συνάντηση στο Βερολίνο. Μία ημέρα νωρίτερα ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είχε σοκάρει τους συναδέλφους του στο ΝΑΤΟ λέγοντας ότι δεν θα μπορούσε να υποστηρίξει την ένταξη ούτε της Φινλανδίας ούτε της Σουηδίας.
Ο Τσαβούσογλου όχι μόνο έθεσε όρους για την αποδοχή από την Τουρκία των υποψηφιοτήτων για ένταξη, αλλά ύψωσε τη φωνή του στην Αν Λίντε της Σουηδίας, κάτι που τρεις διπλωμάτες του ΝΑΤΟ χαρακτήρισαν «ενοχλητική» παραβίαση του πρωτοκόλλου.
«Για εμάς ήταν μια ιστορική στιγμή και όμως ο Τσαβούσογλου είπε ότι ενοχλήθηκε από τη «φεμινιστική πολιτική» της Λίντε, φέρνοντας τόσο δράμα», δήλωσε άλλος διπλωμάτης του ΝΑΤΟ, περιγράφοντας μια πολύ τεταμένη ατμόσφαιρα στο γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών στο Βερολίνο, στην οποία πολλοί σύμμαχοι επέλεξαν τη σιωπή για να ηρεμήσουν την κατάσταση.
«Προσπαθούσαμε να καταλάβουμε τι ήθελε ο Τούρκος συνάδελφός μας – ξέρετε, πραγματικά τι ήθελε», είπε ο διπλωμάτης, ο οποίος όπως και άλλοι μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω της ευαισθησίας του θέματος. «Ήταν ενοχλητικό».
Τα κύρια αιτήματα της Άγκυρας είναι να σταματήσουν οι σκανδιναβικές χώρες να υποστηρίζουν τις κουρδικές μαχητικές ομάδες που βρίσκονται στο έδαφός τους και να άρουν τις απαγορεύσεις τους για ορισμένες πωλήσεις όπλων στην Τουρκία.
Τουρκική διπλωματική πηγή δήλωσε ότι ο Τσαβούσογλου είχε περιγράψει τη στάση της Τουρκίας με σεβασμό, απορρίπτοντας τον ισχυρισμό, όπως είπε, της Λίντε ότι η αντίθεσή της οφειλόταν στη φεμινιστική εξωτερική πολιτική της Σουηδίας.
«Τα σχόλιά της δεν βοηθούν την υποψηφιότητα της Σουηδίας για το ΝΑΤΟ, ενώ οι δηλώσεις που προέρχονται από τη Φινλανδία είναι προσεκτικά επεξεργασμένες», δήλωσε η πηγή. Το υπουργείο Εξωτερικών της Σουηδίας δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό μετά τις εργάσιμες ώρες.
Παρακινούμενες από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, και οι δύο χώρες υπέβαλαν αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ την Τετάρτη.
Η Ρωσία, η οποία λέει ότι η απειλή από την επέκταση του ΝΑΤΟ ήταν ένας σημαντικός λόγος που έστειλε στρατεύματα στην Ουκρανία, το έπαιξε ψύχραιμη.
Ενώ ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ δήλωσε ότι η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας ήταν ένα «σοβαρό λάθος» με «εκτεταμένες συνέπειες», ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε στις 16 Μαΐου ότι οι αιτήσεις τους για ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν συνιστούν άμεση απειλή για τη Ρωσία.
Επικοινωνία
Το κακό κλίμα στη συνάντηση του Σαββάτου ήταν ακόμη πιο εκπληκτικό επειδή διπλωμάτες του ΝΑΤΟ είχαν δηλώσει στο Reuters στις αρχές Μαΐου ότι και οι 30 σύμμαχοι υποστήριζαν την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στη συμμαχία λόγω των πλεονεκτημάτων ασφαλείας που θα επέφερε.
Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ ήθελαν να επισφραγίσουν την ένταξή τους σε χρόνο ρεκόρ ως έναν τρόπο να εδραιώσουν την απάντησή τους στη Ρωσία, ωστόσο τη Δευτέρα ο Ερντογάν δήλωσε ότι οι αντιπροσωπείες της Σουηδίας και της Φινλανδίας δεν θα έπρεπε να έρθουν στην Άγκυρα όπως είχε προγραμματιστεί.
Την Τετάρτη, η τουρκική προεδρία δήλωσε ότι ένας βασικός σύμβουλος του Ερντογάν είχε μιλήσει με ομολόγους του από τη Σουηδία, τη Φινλανδία, τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η πρόοδος της ένταξης στο ΝΑΤΟ ήταν δυνατή μόνο εάν ικανοποιούνταν οι προσδοκίες της Τουρκίας, ανέφερε.
Ένα πρόσωπο που βρίσκεται κοντά στην κατάσταση έδωσε μια πιο αισιόδοξη εκτίμηση, λέγοντας ότι η συζήτηση με τη Σουηδία ήταν θετική και άνοιξε την πόρτα για τις επισκέψεις της αντιπροσωπείας την επόμενη εβδομάδα. Ωστόσο, τα τηλεφωνήματα την Τετάρτη ήρθαν μετά από πέντε ημέρες αγώνων των σκανδιναβικών χωρών για να φτάσουν στο γραφείο του Ερντογάν, είπε το άτομο.
«Όλα αυτά θολώνουν τα νερά, αλλά δεν εμποδίζουν το συνολικό σχέδιο ένταξης», δήλωσε το πρόσωπο, υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Η Άγκυρα λέει ότι η απαγόρευση των όπλων – που υιοθετήθηκε από τις σκανδιναβικές χώρες ως απάντηση στη στρατιωτική εισβολή της Τουρκίας το 2019 στη βόρεια Συρία κατά των Κούρδων μαχητών – είναι ακατάλληλη για τα μελλοντικά μέλη ενός συμφώνου ασφαλείας.
Ο τουρκικός κρατικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας TRT δήλωσε ότι η Σουηδία και η Φινλανδία δεν ενέκριναν το αίτημα της Τουρκίας για τον επαναπατρισμό 33 ατόμων με φερόμενες διασυνδέσεις με ομάδες που θεωρεί τρομοκράτες. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του σουηδικού κοινοβουλίου, Κένεθ Φόρσλαντ, δήλωσε ότι μπορεί να βρεθεί λύση, αλλά αλλού.
«Το ότι η Σουηδία θα αρχίσει να απελαύνει ανθρώπους που δεν θεωρούνται τρομοκράτες σύμφωνα με τους καταλόγους τρομοκρατίας που έχει η ΕΕ, αυτό είναι εντελώς αδιανόητο», είπε.
Ημιτελείς υποθέσεις
Διπλωμάτες στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες λένε ότι έχουν δει μπρα ντε φερ από τον Ερντογάν πριν καταλήξουν σε συμφωνία. Ένας απρόβλεπτος αλλά στρατηγικά κρίσιμος σύμμαχος του ΝΑΤΟ, η Τουρκία υπό τον Ερντογάν έχει ακολουθήσει ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική αλλά παραμένει μεγάλος συνεισφορέας στις αποστολές του ΝΑΤΟ.
Η ένταση έχει θολώσει τους δεσμούς μεταξύ Ουάσινγκτον και Άγκυρας, τη στιγμή που φαίνεται να έχουν βελτιωθεί μετά από πέντε χρόνια διαφωνιών για τη Συρία, τις στενότερες σχέσεις της Τουρκίας με τη Μόσχα και τη διάβρωση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών στη χώρα.
www.euractiv.gr/
0 Σχόλια