Η Σιβηρία είναι ένας τόπος γεμάτος ψύχος και χιόνι όπου η παγερότερα του χειμώνα και των δυσκολιών του, κάνει εξίσου δύσκολους και ψυχρούς και τους ίδιους τους ανθρώπους… Έτσι λοιπόν θαμμένα στο χιόνι μένουν για χρόνια μυστικά, φωνές, ανάγκες, παράπονα, φόβοι ακόμα και αδικίες ανθρώπων προς ανθρώπους, συντρόφων προς συντρόφους… Το Σουργκούτ μια μικρή πόλη της Σιβηρίας με λίγους κατοίκους έμελλε την 1η Αυγούστου του 1973 να γίνει το θέατρο αυτών των κρυφών και παρασκηνιακών αντιθέσεων που χαρακτήρισαν και συνάμα έκλεισαν με ερωτηματικά και μυστικά μια ολόκληρη εποχή και έναν ολόκληρο πόλεμο.
Για τους κατοίκους αυτής της μικρής Σιβηρικής κωμόπολης στην αχανή Σοβιετική Ένωση τότε ο Νικολάι Νικολάγιεβιτς, ήταν ένας μοναχικός κάτοικος της περιοχής, ένας διορισμένος άτυπος Δασάρχης που έβγαινε από το σπίτι του μόνο δύο φορές την ημέρα για να προμηθευτεί τα απαραίτητα τρόφιμα και να κάνει την απογευματινή του βόλτα, δεν δεχόταν ποτέ επισκέψεις, δεν είχε φίλους και συνεχώς έξω από το σπίτι του υπήρχε ένα πολιτικό αυτοκίνητο με δύο πράκτορες της KGB που παρακολουθούσαν το σπίτι νύχτα- μέρα… Αξιοσημείωτη ήταν η περίπτωση μιας νεαρής κοπέλας υπαλλήλου της εταιρείας ηλεκτρισμού, όπου είχε πάει για να μετρήσει τον δείκτη κατανάλωσης, αντάλλαξε δυο κουβέντες με τον Νικολάγιεβιτς και αργότερα μόλις έφυγε την συνέλαβαν και την ανέκριναν για μια ολόκληρη μέρα στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής, για το τι ειπώθηκε μεταξύ της ίδιας και του Νικολάγιεβιτς εκείνη την μισή ώρα, ενώ της συνέστησαν να μην έχει ξανά καμία επαφή με αυτόν τον άνθρωπο… Οι πιο κοντινοί κάτοικοι ήξεραν πέραν από το όνομα του και την εθνικότητα του, ότι δηλαδή καταγόταν από την Ελλάδα και ότι ήταν πολύ μορφωμένος, ευγενικός και χαμογελαστός άνθρωπος... Κανείς όμως δεν γνώριζε ότι ο Νικολάι Νικολάγιεβιτς ήταν ο εξόριστος από την Σοβιετική Ηγεσία πρώην Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ και πολιτικό-στρατιωτικός Αρχηγός του ΔΣΕ και το πραγματικό του όνομα ήταν Νίκος Ζαχαριάδης.
Γεννημένος στην Ανδριανούπολη της Τουρκίας ο Νίκος Ζαχαριάδης υιός καπνεμπόρου μεγάλης Γαλλικής Εταιρίας, εντάχθηκε στο Κομμουνιστικού Κόμμα Τουρκίας από τα νεαρά του χρόνια και καθώς λένε ξεχώρισε στα μάτια των συντρόφων του όταν οργάνωσε μια απεργία λιμενεργατών στο λιμάνι της Κωνσταντινούπολης και αποκάλυψε λίγους μήνες μετά έναν Άγγλο πράκτορα που δρούσε κρυφά στις γραμμές της οργάνωσης… Το 1917 καταφθάνει στην Σοβιετική Ένωση όπου η επανάσταση είναι σε αναβρασμό, εκεί φοιτά στην σχολή πολιτικών επιστημόνων της ανατολής, μια σχολή παραγωγής κομμουνιστών και γνωρίζεται μαζί με τον Ναζίμ Χικμέτ, τον Τολιάτι και άλλους ενώ οι Σοβιετικοί των ξεχωρίζουν για να αποτελέσει μαζί με τους προαναφερθέντες την νέα ηγεσία των κατά τόπους αδελφών κομμουνιστικών κομμάτων της Ευρώπης.
Το 1934 ο Νίκος Ζαχαριάδης αναλαμβάνει την ηγεσία του ΚΚΕ και από εκείνη την στιγμή μέχρι την δικτατορία του Μεταξά και την κήρυξη του πολέμου το 1940, με το ανοιχτό γράμμα από τις φυλακές της Κέρκυρας ο Ζαχαριάδης γίνεται σύμβολο και μύθος…
Το παράδειγμα του αλύγιστου αρχηγού, του νεολαίου που έφτασε στην κορυφή της κομματικής πυραμίδας και μέσω των διώξεων, των εξοριών και της πολιτικής καταδίωξης συνεχίζει να εμπνέει το 70% του ελληνικού λαού που πιστεύει πως έχει έρθει η στιγμή να πάρει τις τύχες του στα χέρια του.. Μετά το τέλος του πολέμου και την επιστροφή του στην Ελλάδα από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Νταχάου όπου κατάφερε να μείνει ζωντανός ο Ζαχαριάδης φροντίζει να αναμορφώσει όλο τον κομματικό κορμό και να δημιουργήσει όλες εκείνες τις συνθήκες ώστε για πρώτη φορά η Αριστερά να πάρει την Εξουσία στην Ελλάδα.
Βέβαια το κλίμα νοθείας, η Αγγλοκρατία και η μανία των αστικών δυνάμεων να μην αλλάξει τίποτα οδηγούν σε συνέχεια των διώξεων και του εκφοβισμού σε όλες τις περιφέρειες της χώρας. Το αν έδωσε ο ίδιος ο Στάλιν την εντολή από δική του μεριά προς τον Ζαχαριάδη για την ανταπάντηση στις προκλήσεις και στην ωμή βία των αντιπάλων, παραμένει ακόμα ένα μυστήριο, αυτό το οποίο πάντως έχει ειπωθεί ανά διαστήματα είναι ότι ο ίδιος ο Ζαχαριάδης προτού αναχωρήσει τον Απρίλιο του 1945 για την Κριμαία για την συνάντηση του με τον Στάλιν έδωσε εντολή να γίνει ένα δυνατό χτύπημα από τις δυνάμεις των ανταρτών στην περιοχή του Ολύμπου.
Ο εμφύλιος που ξεκίνησε αργότερα ήταν άνισος... Σχεδόν αμέσως καταφθάνουν στην Ελλάδα για χάρη του Εθνικού Στρατού όπλα και ξένοι στρατιωτικοί σύμβουλοι όπως και αξιωματικοί, ενώ απέναντι τους ο Ζαχαριάδης αντιπαρατάσσει 35.000 αντάρτες (Άνδρες κ’ γυναίκες) και επιδιώκει να σχηματίσει τακτικό στρατό. Τα τρία χρόνια του εμφυλίου ταξικού πολέμου που ακολούθησαν μετά την μη εφαρμογή της συμφωνίας της Βάρκιζας, οδήγησαν το 1947 τον Ζαχαριάδη να εκπονήσει το σχέδιο “Λίμνες” αντιλαμβανόμενος ότι δεν μπορεί ολόκληρη η Ελλάδα να περάσει στο Σοβιετικό Στρατόπεδο αλλά ότι μπορεί ένα μέρος της Β. Ελλάδος, να αποτελέσει το Βαλκανικό στρατηγείο και το μέσο επιρροής.
Από την άλλη οι Σοβιετικοί έμοιαζαν να έχουν εγκαταλείψει ουσιαστικά την υπόθεση αλλά χρησιμοποίησαν τον ίδιο τον Ζαχαριάδη και τον ΔΣΕ σαν ένα εργαλείο και παράδειγμα, έτσι ώστε το ελληνικό ζήτημα να αποτελέσει έναν μοχλό πίεσης σε διεθνές επίπεδο… Πίστεψε άραγε ο Νίκος Ζαχαριάδης ότι θα μπορούσε η Ελλάδα να γίνει μια Λαϊκή Δημοκρατία; εμπιστεύτηκε τα λόγια του Στάλιν ότι θα κάνει ότι μπορεί για να επιλύσει το ελληνικό ζήτημα; το σίγουρο πάντως είναι ότι ο ίδιος ήλπιζε και πίστευε σε μια άλλη Ελλάδα και για αυτήν ήταν έτοιμος να αγωνιστεί, όπως και έγινε μέχρι εκείνο το πρωί του Αυγούστου του 1949 που μαζί με όλες τις υπόλοιπες αντάρτικες ομάδες του ΔΣΕ πέρασε τελευταίος τα σύνορα με την Αλβανία με μια χούφτα ελληνικό χώμα σε ένα πουγκί, για να καταφύγει αργότερα μαζί με τους συντρόφους του στην Τασκένδη της ΕΣΣΔ.
Τα χρόνια που ακολούθησαν με τις παραπομπές, τις κομματικές ίντριγκες, τις διαγραφές και εν τέλει την οριστική του απομάκρυνση το 1956 από την ηγεσία του ΚΚΕ ήταν δύσκολα για εκείνον όσο κι αν επεδίωξε να εδραιώσει την θέση του. Μετά τον θάνατο του Στάλιν του ανθρώπου που τον εμπιστευόταν, όλο το πολιτικό παιχνίδι άρχισε να αλλάζει εις βάρος του και ο ίδιος ο Ζαχαριάδης κλήθηκε τότε να αντιμετωπίσει τους κρυφούς μηχανισμούς που για χρόνια πριν υπηρέτησε… Το 1959 οι Σοβιετικοί αποφασίζουν να θάψουν το θέμα Ζαχαριάδη μαζί με όσα ξέρει για τον εμφύλιο και το παιχνίδι των μεγάλων δυνάμεων, έτσι τον αποστέλλουν στο Σουργκούτ της Σιβηρίας και τον διορίζουν δασάρχη της περιοχής, λίγο καιρό αργότερα τον κατηγορούν ως προδότη και υπαίτιο της ήττας των αντάρτικων δυνάμεων στον Ελληνικό εμφύλιο και άτυπα του στερούν την κομματική ιδιότητα… Για αρκετά χρόνια μετά και την παραμονή του εκεί μέχρι το 1973 πολλοί παλιοί σύντροφοι, αγωνιστές και μέλη του ΔΣΕ που βρίσκονταν είτε στην Σοβιετική Ένωση είτε και από την Ελλάδα ακόμα επισκέπτονταν το σπίτι του για να δουν τον άλλοτε πανίσχυρο και αλύγιστο αρχηγό και να μοιραστούν μαζί του ιστορίες από τα παλιά, μόνο που εκείνος δεν ήταν πια εκείνη η ανάμνηση αλλά μια σκιά του εαυτού του.
Το 1968 μετά από πάρα πολλές επιστολές, ενστάσεις, απειλές και εκκλήσεις ο Ζαχαριάδης ταξιδεύει κρυφά στην Μόσχα από το Σουργκούτ με τρένο και καταφθάνει στην Ελληνική Πρεσβεία της Μόσχας, όπου τους παραδίδει μια ιδιόχειρη επιστολή στην οποία ζητά να επιστρέψει στην Ελλάδα της Στρατιωτικής Δικτατορίας και να δικαστεί… Θέλησε ουσιαστικά να παραδοθεί στους ιδεολογικούς του εχθρούς για να γλιτώσει από τους εσωκομματικούς αλλά με κύριο μέλημα όπως έλεγε να γυρίσει στην πατρίδα.
Οι Σοβιετικοί το μαθαίνουν και το θέτουν σε αυστηρό κατ’ οίκον περιορισμό ενώ τον Μάιο του 1973 στέλνει μια επιστολή στην Σοβιετική Ηγεσία που τους λέει ξεκάθαρα: ”Αν δεν αποκαταστήσετε την κομματική μου τιμή θα αυτοκτονήσω..”.
Οι επισκέψεις πολλών κορυφαίων μελών αλλά και παλιών συναγωνιστών του στο σπίτι του δεν στάθηκαν ικανές από το να εμποδίσουν τον πρώην πανίσχυρο άνδρα του ΚΚΕ και αρχηγό της Ελληνικής Αριστεράς, από το να κρεμάσει το κορμί του από ένα σκοινί το πρωί της 1ης Αυγούστου του 1973 κλείνοντας έτσι ένα κεφάλαιο για τον ίδιο αλλά και για τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο, με τον Νίκο Ζαχαριάδη να παίρνει στον τάφο του όλα τα μυστικά και τις μαρτυρίες που σημάδεψαν μια εποχή… Η κηδεία του γίνεται λίγες ημέρες μετά στο νεκροταφείο της περιοχής με πλήθος κόσμου αλλά κάτω από το αυστηρό βλέμμα της KGB με τον υιό του Σήφη Ζαχαριάδη, να ρίχνει μέσα στο φέρετρο του το πουγκί με το ελληνικό χώμα που είχε πάρει ο πατέρας του μαζί του λίγες στιγμές πριν εγκαταλείψει την Ελλάδα.
Είναι πολύ δύσκολο να καταγράψεις, να ερμηνεύσεις και να εξηγήσεις τα όνειρα, τις σκέψεις, τις αγωνίες, τους φόβους και τις θλίψεις των εφιαλτών που μπορεί να έζησε κάτω από τον διαρκή σιβηρικό χειμώνα ο Νίκος Ζαχαριάδης, τα τελευταία χρόνια της ζωής του στον τόπο που μέσα από τα διαβάσματα του γνώρισε σαν ιδεολογική πατρίδα και σαν φάρο ελπίδας όλων των καταπιεσμένων… Πάντως αυτό στο οποίο αποδεικνύεται ότι έμεινε πιστός είναι το τραγικό του τέλος μέσα από το απόφθεγμα και την ίδια την φιλοσοφία ζωής που είχε… Η ανάγκη ύπαρξης και διατήρησης της κομματικής του τιμής και αξιοπρέπειας γιατί όπως έγραψε και ο ίδιος: “Ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζει χωρίς τιμή…’.
0 Σχόλια