Παρά τις όποιες προσπάθειες ωραιοποίησης της ιστορίας, υπάρχουν στιγμές της πολιτικής ζωής που επιστρέφουν με ορμή για να υπενθυμίσουν ποιοι πραγματικά είχαν την ευθύνη επιλογών και ποιοι επιχειρούν εκ των υστέρων να ξαναγράψουν τα γεγονότα. Η υπόθεση της συνάντησης του Αλέξη Τσίπρα με τον τότε Ρώσο πρωθυπουργό Ντμίτρι Μεντβέντεφ, στις 9 Απριλίου 2015 στη Μόσχα, είναι μία από αυτές. Και οι διαψεύσεις που ακούγονται τώρα από τον Παναγιώτη Λαφαζάνη και τους πρώην συντρόφους του δεν είναι απλώς ένα κακόγουστο παιχνίδι μνήμης∙ είναι μια επιχείρηση αναθεώρησης που υποτιμά τη νοημοσύνη όσων έζησαν, κατέγραψαν και γνώριζαν από τότε τι πραγματικά συνέβη.
Για εμάς που έχουμε την «διαστροφή» του πολιτικού ρεπορτάζ –αυτήν την επαγγελματική αδυναμία να παρακολουθούμε ακόμη και τις πιο μυστικές διαδρομές της εξουσίας– ήταν ξεκάθαρο από εκείνη κιόλας την περίοδο ότι στη συνάντηση με τον Μεντβέντεφ, η πλευρά Λαφαζάνη ήταν εκείνη που έδειχνε περισσότερο ενθουσιασμό, αν όχι λατρεία, για τη «ρωσική λύση». Οι προσδοκίες χρηματοδότησης από τη Μόσχα, τότε που η χώρα βρισκόταν στο χείλος της δημοσιονομικής ασφυξίας, δεν γεννήθηκαν στην Κουμουνδούρου ούτε στο Μέγαρο Μαξίμου∙ γεννήθηκαν και καλλιεργήθηκαν στη συνιστώσα Λαφαζάνη, την πιο ρωσοπρεπή ίσως τάση που πέρασε ποτέ από κυβερνητικά καθίσματα στη μεταπολίτευση.
Εκείνες τις ώρες στη Μόσχα, οι φιλοφρονήσεις, τα χαμόγελα και τα «Nταβάριτς» έδιναν και έπαιρναν. Κανένας από όσους βρίσκονταν παρόντες δεν μπορεί να ξεχάσει –όσο κι αν τώρα προσποιούνται– τον τρόπο με τον οποίο ο Λαφαζάνης και στελέχη της ομάδας του επιχειρούσαν να επιδείξουν μια σχεδόν νοσταλγική προσήλωση στη Ρωσία, σαν να είχαν ταξιδέψει νοερά πίσω στη δεκαετία του 1960. Η αμηχανία και, ενίοτε, το ειρωνικό χαμόγελο των συνεργατών του Μεντβέντεφ δεν ήταν τυχαία. Οι Ρώσοι αντιλαμβάνονταν πολύ καλά ότι οι Έλληνες συνομιλητές τους πίστευαν σε μια εικόνα της Μόσχας που είχε πια ξεπεραστεί∙ σε έναν κόσμο που δεν υπήρχε πια.
Η προσπάθεια εκείνης της εποχής να παρουσιαστεί η Ρωσία ως οικονομικός σωτήρας δεν ήταν μια συλλογική κυβερνητική επιλογή. Ήταν μια τακτική πίεσης που ξεκινούσε από τον τότε υπουργό και τη συνιστώσα του. Μεταγενέστερες τοποθετήσεις, συνεντεύξεις, διαρροές και άρθρα, όλα συγκλίνουν ότι ο Λαφαζάνης και οι «αγνοί ιδεολόγοι» γύρω του έβλεπαν με υπερβολική αισιοδοξία –και πλήρη άγνοια των γεωπολιτικών πραγματικοτήτων– το ενδεχόμενο ρωσικής χρηματοδότησης. Εκείνος ήταν που επέμενε ότι η Μόσχα θα μπορούσε να αποτελέσει μοχλό πίεσης ή εναλλακτική στη διαπραγμάτευση με τους ευρωπαίους. Εκείνος, και όχι ο Τσίπρας, ήταν ο φορέας του ονείρου για μια Ελλάδα που δήθεν θα απελευθερωνόταν από τα δεσμά της Ευρώπης χάρη σε μια «μεγάλη συμφωνία» που ποτέ δεν υπήρξε.
Κι όμως, σήμερα, ο Λαφαζάνης και οι υπόλοιποι «ρωσότεροι των ρωσοτέρων» όχι μόνο διαψεύδουν ότι υπήρξε τέτοια συνάντηση με τον Μεντβέντεφ, αλλά επιχειρούν να εμφανίσουν τον Αλέξη Τσίπρα ως ψεύτη στα όσα γράφει στο βιβλίο Ιθάκη. Πρόκειται για μια στρατηγική γνωστή, επαναλαμβανόμενη και απολύτως προβλέψιμη: να αμφισβητήσουν τον πρώην πρωθυπουργό, τον άνθρωπο που τους έκανε υπουργούς και τους ανέδειξε σε κορυφαίες κυβερνητικές θέσεις, επειδή η πολιτική τους πορεία δεν κατέληξε όπως φαντάζονταν. Η πικρία μετατρέπεται σε επιθετικότητα και η επιθετικότητα σε ανακατασκευή της πραγματικότητας.
Μόνο που τώρα υπάρχουν και ντοκουμέντα. Στις τελευταίες 24 ώρες, φωτογραφικά υλικά από τη συνάντηση βλέπουν το φως της δημοσιότητας –και διαψεύδουν με τρόπο αδιαμφισβήτητο την εκδοχή Λαφαζάνη. Φωτογραφίες που δείχνουν την ελληνική αποστολή παρούσα δίπλα στον Μεντβέντεφ∙ στιγμιότυπα με χαμόγελα, χειραψίες, σημειώσεις, ακόμη και στιγμές που σήμερα κάποιοι θα προτιμούσαν να είχαν μείνει θαμμένες στη μνήμη. Η εικόνα μιλά από μόνη της. Και καταρρίπτει όχι μόνο τη διαψευστική ρητορική, αλλά και την πολιτική αξιοπιστία όσων επιχειρούν τώρα να εμφανιστούν ως άλλοι από αυτούς που ήταν το 2015.
Όταν λοιπόν η πραγματικότητα επανέρχεται με τόσο χειροπιαστό τρόπο, το ερώτημα που μένει δεν αφορά τον Τσίπρα. Αφορά εκείνους που επί χρόνια, με συνέπεια σχεδόν συγκινητική, προσπαθούν να παρουσιάσουν τον εαυτό τους ως θεματοφύλακες της «αλήθειας» και του «αγνού ιδεαλισμού», ενώ την ίδια στιγμή δεν διστάζουν να διαστρεβλώσουν τα γεγονότα για να εξυπηρετήσουν το προσωπικό τους αφήγημα. Η ιστορία, όμως, έχει τον τρόπο της να εκδικείται όσους την παραποιούν: τους εκθέτει με τα ίδια τους τα ίχνη.
Και όπως τα λέει και μια σοφή ρωσική παροιμία:
«Η αλήθεια δεν καίγεται στη φωτιά και δεν πνίγεται στο νερό.»
%20(1).jpg)
0 Σχόλια