Τα φετινά αγροτικά μπλόκα, οι συλλήψεις και η αυστηροποίηση της στάσης της κυβέρνησης απέναντι στους παραγωγούς επανέφεραν στο επίκεντρο τη συζήτηση για τη σχέση της πολιτικής εξουσίας με τον πρωτογενή τομέα. Μέσα σε αυτό το τεταμένο κλίμα, η χθεσινή (11/12) δημόσια τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα στα social media ήρθε να δυναμιτίσει τον δημόσιο διάλογο. Με λόγο σαφή και αιχμηρό, ο πρώην πρωθυπουργός υπερασπίστηκε το δικαίωμα των αγροτών στη διαμαρτυρία, τονίζοντας πως «αυτοί που διεκδικούν το δίκιο τους δεν είναι εγκληματίες». Η παρέμβαση αυτή δεν ήταν τυχαία: συνδέθηκε με το έντονο κύμα δυσαρέσκειας για το αυξημένο κόστος παραγωγής, τις χαμηλές τιμές παραγωγού και τη συρρίκνωση των κοινοτικών πόρων που καταλήγουν πράγματι στον αγροτικό κόσμο.
Στο μήνυμά του, ο Τσίπρας έθεσε το καίριο ερώτημα: «Έχουν δίκιο οι αγρότες που εξεγείρονται;» Και, απαντώντας ο ίδιος, παρέθεσε στοιχεία που αποτυπώνουν την κρίση του πρωτογενούς τομέα. Τα τελευταία χρόνια, το κόστος παραγωγής αυξάνεται σταθερά, η διαφορά τιμής από το χωράφι μέχρι το ράφι έχει διευρυνθεί δραματικά και οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης που κατευθύνθηκαν στους αγρότες αποδείχθηκαν ελάχιστοι. Σε αυτό προστίθεται η αναστάτωση που προκάλεσαν οι αποκαλύψεις για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τις παρατυπίες στη διαχείριση ευρωπαϊκών ενισχύσεων, γεγονός που έχει δημιουργήσει ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα αξιοπιστίας του συστήματος στήριξης των αγροτών.
Η κριτική του Τσίπρα όμως δεν περιορίστηκε στο σήμερα. Με φόντο το κύμα αγανάκτησης που φέρνει τους παραγωγούς ξανά στους δρόμους, αναδύεται εύλογα το ερώτημα: τι έκανε ο ίδιος ως πρωθυπουργός; Ποιο είναι το αποτύπωμά του στον αγροτικό χώρο; Αν και η τετραετία 2015–2019 συνέπεσε με δύσκολο δημοσιονομικό περιβάλλον και μνημονιακές δεσμεύσεις, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε σε μια σειρά μέτρων που αναγνώρισαν τον αγρότη ως πυλώνα της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας.
Στο φορολογικό πεδίο, η κυβέρνηση επανέφερε το αφορολόγητο για τους αγρότες με βάση την κλίμακα των μισθωτών, καθιερώνοντας ένα σταθερό και προβλέψιμο πλαίσιο για μικρομεσαίες εκμεταλλεύσεις. Οι αποζημιώσεις και συγκεκριμένες ενισχύσεις απαλλάχθηκαν από τη φορολογία, ενώ θεσπίστηκαν προστατευτικά όρια για τις αγροτικές ενισχύσεις ώστε να μην κατάσχονται εύκολα από τράπεζες και εφορίες. Παράλληλα, καταργήθηκε το τέλος επιτηδεύματος για τους συνεταιρισμένους αγρότες, δίνοντας ώθηση στις συλλογικές μορφές οργάνωσης, και μειώθηκε ο ΦΠΑ στο ρεύμα, που για πολλές εκμεταλλεύσεις αποτελεί κρίσιμο κομμάτι του κόστους παραγωγής.
Στο ασφαλιστικό και στις οφειλές, οι ρυθμίσεις των 120 δόσεων με δυνατότητα σημαντικού «κουρέματος» προσαυξήσεων έδωσαν ανάσα σε χιλιάδες αγρότες που είχαν εγκλωβιστεί στη συσσώρευση χρεών. Ειδική μνεία αξίζει στον νόμο για τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς το 2016, ο οποίος έβαλε τάξη σε ένα κατακερματισμένο σύστημα και ενίσχυσε θεσμικά τις ομάδες παραγωγών, επιχειρώντας να αλλάξει όχι μόνο τη λειτουργία τους αλλά και την κουλτούρα υπεύθυνης συμμετοχής.
Όμως η σχέση του Τσίπρα με τον αγροτικό κόσμο αποτυπώθηκε και σε μια συμβολικά κρίσιμη στιγμή: τα μπλόκα του 2016. Τότε, με τα τρακτέρ να κατεβαίνουν μαζικά από τη Νίκαια και άλλες περιοχές, ο πρωθυπουργός δεν επέλεξε την εύκολη λύση της έντασης. Αντιθέτως, άνοιξε το Μαξίμου στους εκπροσώπους των μπλόκων, δίνοντας το στίγμα μιας κυβέρνησης που – παρά τις διαφωνίες – δεν φοβάται τον διάλογο με τους ανθρώπους του δρόμου. Οι συναντήσεις εκείνης της περιόδου κατέληξαν σε ένα πλαίσιο συμφωνιών και διαφωνιών, αλλά αναγνώρισαν τον αγροτικό κόσμο ως ισότιμο συνομιλητή. Και αυτή η πολιτική κουλτούρα, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, καταγράφηκε θετικά.
Η χθεσινή παρέμβαση του Τσίπρα έδειξε ότι επιχειρεί να επαναφέρει την πολιτική συζήτηση στο ουσιαστικό πεδίο: στο γιατί οι αγρότες βρίσκονται ξανά στους δρόμους και ποιος ευθύνεται για το κλίμα απαξίωσης που βιώνουν. Στρέφει την προσοχή στις πραγματικές αιτίες – το αυξανόμενο κόστος παραγωγής, τις στρεβλώσεις της αγοράς, την ανεπάρκεια της κρατικής στήριξης, αλλά και τα σκάνδαλα που πλήττουν την αξιοπιστία των θεσμών.
Σε αντίθεση με την τρέχουσα κυβερνητική γραμμή, που αντιμετωπίζει συχνά τους αγρότες με καχυποψία ή με διάθεση πειθαρχίας, ο Τσίπρας επιλέγει μια διαφορετική αφήγηση: ότι ο αγροτικός κόσμος δεν είναι «πρόβλημα» αλλά αναγκαίος σύμμαχος για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Θυμίζει τα μέτρα που ο ίδιος έλαβε ως πρωθυπουργός, ασκεί κριτική στα σημερινά αδιέξοδα και αναδεικνύει την ανάγκη για έναν νέο προοδευτικό σχεδιασμό.
Το αν αυτή η πολιτική γραμμή θα βρει ξανά ανταπόκριση στους ανθρώπους της υπαίθρου, μένει να φανεί. Το βέβαιο, όμως, είναι πως ο Τσίπρας εξακολουθεί να μιλά σε ένα κοινό που νιώθει ότι δεν εισακούεται – και σε μια στιγμή που η φωνή των αγροτών γίνεται ξανά υπόθεση δημοκρατίας.
%20(1).jpg)
0 Σχόλια